 1.svg)
Małoinwazyjna operacja usunięcia pęcherzyka żółciowego – przewagi chirurgii robotycznej i laparoskopowej w zabiegu
Chirurgia małoinwazyjna zrewolucjonizowała leczenie chorób pęcherzyka żółciowego. Dziś cholecystektomia wykonywana jest głównie metodą laparoskopową, uznawaną za złoty standard, ale coraz częściej pojawia się też opcja operacji robotycznej. Obie techniki mają swoje zalety i ograniczenia – od krótszego czasu hospitalizacji i mniejszego bólu po nowoczesną wizualizację 3D i większą precyzję ruchów narzędzi. W artykule przybliżamy, jak przebiega zabieg, jakie są przewagi obu metod i dlaczego wybór techniki zależy nie tylko od pacjenta, ale też od doświadczenia zespołu i dostępności sprzętu.
Cholecystektomia jest jednym z najczęściej wykonywanych zabiegów chirurgicznych, w obecnych czasach praktycznie wyłącznie metodami małoinwazyjnymi. Wynika to z wielu korzyści płynących z takiego podejścia jak krótszy czas pobytu pacjenta w szpitalu, mniejsze uszkodzenie powłok brzucha a co za tym idzie mniejsze ryzyko wystąpienia przepuklin pooperacyjnych, obniżona podaż środków przeciwbólowych oraz podobna częstość występowania powikłań (co po zabiegu klasycznym). Metoda laparoskopowa jest uznawana za złoty standard wykonania zabiegu, przez co jedynie w trudnych przypadkach, u pacjentów po wcześniejszych zabiegach w zakresie jamy brzusznej u których spodziewane jest występowanie zrostów lub o trudnych warunkach anatomicznych podejmuje się wykonania tego zabiegu metodą klasyczną.
W ostatnich 20 latach pojawiła się też nowa możliwość przeprowadzenia cholecystektomii przy użyciu robota chirurgicznego. Jak pokazują badania jest to metoda równie skuteczna, jednak różniąca się pewnymi aspektami i wymagająca innego zaopatrzenia oraz personelu. W tym artykule postaramy się przybliżyć różnice, przewagi oraz trudności stawiane przez obie z metod operacji małoinwazyjnej pęcherzyka oraz przybliżyć sam jej przebieg oraz warunki.
Wskazania do przeprowadzenia operacji
Najczęstszym wskazaniem do operacji pęcherzyka żółciowego jest występowanie kamicy pęcherzyka lub dróg żółciowych objawiającej się silnym bólem (kolka żółciowa), żółtaczką oraz gorączką. Wśród rzadszych wskazań wymienić można m.in. rak pęcherzyka żółciowego, zapalenie pęcherzyka, ropień pęcherzyka. Pęcherzyk żółciowy zlokalizowany jest na dolnej powierzchni wątroby, w okolicy wnęki wątroby, gdzie jego przewód łączy się z drogami żółciowymi wątroby przechodząc w przewód żółciowy wspólny. Zaopatrzenie w krew pochodzi od tętnicy pęcherzykowej i jest to jedyne naczynie krwionośne zamykane w trakcie zabiegu.
Przebieg operacji
Najczęstszym wskazaniem do operacji pęcherzyka żółciowego jest występowanie kamicy pęcherzyka lub dróg żółciowych objawiającej się silnym bólem (kolka żółciowa), żółtaczką oraz gorączką. Wśród rzadszych wskazań wymienić można m.in. rak pęcherzyka żółciowego, zapalenie pęcherzyka, ropień pęcherzyka. Pęcherzyk żółciowy zlokalizowany jest na dolnej powierzchni wątroby, w okolicy wnęki wątroby, gdzie jego przewód łączy się z drogami żółciowymi wątroby przechodząc w przewód żółciowy wspólny. Zaopatrzenie w krew pochodzi od tętnicy pęcherzykowej i jest to jedyne naczynie krwionośne zamykane w trakcie zabiegu.
Metoda laparoskopowa zapewnia w tym zabiegu krótki czas operacji a co za tym idzie znieczulenia co pozytywnie wpływa na zdrowie pacjenta, dodatkowo jest też znacznie tańsza w porównaniu użyciem robota nie różniąc się znacząco częstością występowania powikłań pooperacyjnych. Metoda laparoskopowa jest też dobrze znana kadrze medycznej przez co większość chirurgów osiągnęła biegłość w wykonywaniu tego zabiegu.
Operacja robotyczna
Operacja robotyczna według nowszych prac naukowych wiąże się z mniejszą częstością występowania kalectwa dróg żółciowych, jest równie bezpieczna co laparoskopowa jednak wiąże się z dłuższym czasem znieczulenia ze względu na konieczność dokowania robota. Operowanie na robocie zapewnia komfort chirurgowi ze względu na pozycję siedzącą w trakcie procedury a „nadgarstkowa” ruchomość narzędzi robotycznych pozwala na łatwiejsze poruszanie się w polu operacyjnym. Dodatkowym czynnikiem pozytywnym w metodzie robotowej jest stabilny obraz z kamery oraz wizualizacja struktur w trójwymiarze dzięki czemu łatwiej jest identyfikować struktury których przebieg anatomiczny jest w tym obszarze zmienny. Jakość obrazu systemu robotycznego jest również wyższa w porównaniu z laparoskopowym torem wizyjnym. Ze względu na to że operacja pęcherzyka jest stosunkowo prosta w wykonaniu SAGES sugeruje aby była przeprowadzana jako pomost do prowadzenia bardziej zaawansowanych zabiegów robotycznych, pozwalając chirurgom na doskonalenie biegłości w posługiwaniu się tym systemem. Warto też nadmienić że robot wymaga przeszkolenia personelu nie tylko lekarskiego, ale również pielęgniarek i techników co wydłuża krzywą uczenia i moment osiągnięcia biegłości w jego używaniu.
Każda z metod małoinwazyjnych na też wariant Single Site Surgery polegający na wprowadzeniu kamery oraz narzędzi przez jeden port jednak poza walorem estetycznym (jedna blizna zamiast kilku) wiąże się ona z utrudnionym dostępem oraz trudniejszym preparowaniem tkanek.
Podsumowanie
Podsumowując nie można jednoznacznie określić która z metod małoinwazyjnych jest lepsza, wybór każdej z nich zależy od wyszkolenia kadry, ograniczeń ekonomicznych, dostępności sprzętu oraz warunków anatomicznych pacjentów. Każda z metod ma pewne przewagi względem drugiej, obie zaś pozwalają na osiągnięcie dobrych wyników leczenia oraz zapewniają bezpieczeństwo pacjentowi. Obecnie metoda laparoskopowa ze względu na powszechną dostępność jest wykorzystywana znacznie szerzej jednak metoda robotyczna również coraz częściej gości na blokach operacyjnych.
Autor: Adam Hajdaniak
